De totale CO₂-uitstoot van een elektrische fiets is groter dan veel mensen denken, vooral door het maken van de accu en het frame. Toch is een e-bike nog altijd veel beter voor het milieu dan een auto. In dit artikel lees je waar de meeste uitstoot vandaan komt, hoe recyclen werkt en wat merken doen om de impact te verkleinen. Zo weet je precies hoe duurzaam elektrisch fietsen echt is.
Jayden Wassink
Geschreven op 23 juli 2025
Samenvatting van het artikel
De productie van een elektrische fiets vraagt veel van het milieu, vooral door de materialen en processen die nodig zijn voor het frame, de motor en de accu. Elk onderdeel veroorzaakt CO₂-uitstoot, waarbij het frame en de accu de grootste impact hebben. Het maken van een aluminium frame zorgt voor 10-15 kg CO₂, staal 6-8 kg en carbon 20-25 kg. De motor en overige onderdelen voegen samen nog eens 9-14 kg toe. De accu is het meest belastend: productie en transport zorgen voor 50-75 kg CO₂-uitstoot per accu, vooral door het gebruik van zeldzame grondstoffen en energie-intensieve processen.
Tijdens het gebruik hangt de CO₂-uitstoot af van het stroomverbruik en de bron van elektriciteit. Een e-bike verbruikt gemiddeld 0,5 tot 2,5 Wh per kilometer. In Nederland betekent dit, afhankelijk van de stroommix, ongeveer 0,4 gram CO₂ per kilometer. Dit is aanzienlijk lager dan bij een elektrische auto, maar hoger dan bij een gewone fiets, die geen stroom gebruikt.
Na gebruik worden accu’s en onderdelen ingezameld en gerecycled, waarbij gemiddeld 2 tot 6 kg CO₂ vrijkomt per fiets (exclusief accu). Steeds meer merken investeren in compensatie, zoals bomen planten of het gebruik van groene stroom, om de totale milieubelasting te beperken.
Inhoudsopgave
Hoeveel invloed heeft het maken van e-bikes op het milieu?
Overweeg je een e-bike aan te schaffen? Je hoort vaak dat elektrische fietsen milieuvriendelijk zijn, maar wat is de impact van de productie? Laten we samen bekijken wat daarbij komt kijken, van het frame tot de accu.
Het produceren van een e-bike vraagt veel van het milieu. Dat komt door de verschillende materialen en de complexe processen die nodig zijn om alle onderdelen te maken. Elk onderdeel, van het frame tot de accu, veroorzaakt CO₂-uitstoot. Het is belangrijk om dit te weten, juist omdat e-bikes vaak als duurzaam alternatief worden gezien.
CO₂-uitstoot bij het maken van frames en onderdelen
Bij de productie van een e-bike komt CO₂ vrij, vooral bij het vervaardigen van onderdelen zoals het frame, de motor en andere componenten. Het materiaal van het frame bepaalt grotendeels de totale uitstoot.
Hier zie je hoeveel CO₂ vrijkomt bij verschillende soorten frames en motoren:
| Frame | CO₂-uitstoot |
|---|---|
| Aluminium | 10-15 kg |
| Staal | 6-8 kg |
| Carbon | 20-25 kg |
| Onderdeel | CO₂-uitstoot |
|---|---|
| Motor | 5-8 kg |
| Overige | 4-6 kg |
De grootste veroorzakers van CO₂-uitstoot bij een e-bike zijn:
- Het frame (aluminium, staal of carbon)
- De elektromotor (gemaakt van koper, staal en magneten)
- Overige onderdelen zoals wielen, remmen en elektronica
- De accu, inclusief productie en transport
De elektromotor zorgt voor ongeveer 5-8 kg CO₂-uitstoot per motor. Andere onderdelen, zoals wielen, remmen en elektronica, voegen samen nog eens 4-6 kg CO₂ toe. In totaal ligt de CO₂-uitstoot van een elektrische fiets gemiddeld 30-50% hoger dan die van een gewone fiets. En dan is de accu nog niet meegerekend.
De accu: het meest belastende onderdeel
De accu is het meest milieubelastende onderdeel. Dit komt vooral door de zeldzame grondstoffen, het energie-intensieve productieproces en het transport over grote afstanden.
- Voor een gemiddelde e-bike-accu van 500 Wh is ongeveer 0,3-0,5 kg lithium, 0,2-0,3 kg kobalt en 0,5-0,7 kg nikkel nodig. Het winnen van deze materialen kost veel energie en veroorzaakt zo’n 30-40 kg CO₂-uitstoot per accu.
- Het samenstellen van de accu vraagt ook veel energie. Denk aan het assembleren van de cellen, het in elkaar zetten van de accu en het testen. Dit levert nog eens 15-25 kg CO₂ op per accu.
- Daarnaast komt het transport: accu’s of onderdelen worden vaak uit Azië naar Europa gebracht. Afhankelijk van het vervoermiddel (vliegtuig, schip of vrachtwagen) zorgt dit voor nog eens 5-10 kg CO₂-uitstoot per accu.
Alles bij elkaar zorgt de productie en het transport van een gemiddelde e-bike-accu voor 50-75 kg CO₂-uitstoot. Dit vormt een aanzienlijk deel van de totale impact van een elektrische fiets.
Hoeveel stroom gebruikt je e-bike?
Stroomverbruik per kilometer
Het stroomverbruik van je e-bike hangt af van verschillende factoren. Denk aan het gewicht van de fiets en jezelf, je snelheid, het terrein en de gekozen motorstand. Ook het type e-bike speelt een rol.
Een elektrische stadsfiets verbruikt meestal tussen de 0,5 en 1,0 Wh per kilometer. Speed pedelecs, die sneller zijn en een krachtigere motor hebben, zitten tussen de 1,2 en 2,0 Wh per kilometer. E-mountainbikes gebruiken het meest, vaak 1,5 tot 2,5 Wh per kilometer, omdat ze geschikt zijn voor zwaarder terrein. Bij tegenwind, heuvels of veel bagage kan het verbruik oplopen tot 2-3 Wh per kilometer.
Ter vergelijking: een gewone fiets gebruikt geen stroom, terwijl een elektrische auto ongeveer 150-200 Wh per kilometer verbruikt.
CO₂-uitstoot door het opladen van je e-bike
De CO₂-uitstoot bij het opladen van je e-bike hangt af van de manier waarop de stroom wordt opgewekt. In landen waar veel elektriciteit uit kolen of gas komt, ligt de uitstoot tussen de 400 en 900 gram per kWh. Bij wind- of zonne-energie is dat veel lager: meestal tussen de 10 en 30 gram per kWh.
De verschillen in Europa zijn groot. In Nederland ligt de uitstoot rond de 350-400 gram per kWh, in Duitsland iets hoger met 400-500 gram, terwijl Noorwegen dankzij waterkracht onder de 50 gram per kWh blijft. Stel, je fiets gebruikt 1 Wh per kilometer en de stroom zorgt voor 400 gram CO₂ per kWh, dan stoot je dus 0,4 gram CO₂ per kilometer uit.
Hoe e-bike afval wordt verwerkt en gerecycled
Wat gebeurt er met accu’s die niet meer werken?
Is je e-bike-accu leeg of versleten? Je kunt deze inleveren bij speciale inzamelpunten of bij de fietsenwinkel. Het recyclen van accu’s is lastig, omdat ze uit veel verschillende materialen bestaan. Ze worden apart ingezameld en opgeslagen volgens strenge veiligheidsregels om ongelukken te voorkomen.
Dit zijn de belangrijkste stappen bij het recyclen van e-bike-accu’s:
- De accu’s worden eerst in kleinere delen gescheiden
- Met chemische processen worden waardevolle metalen zoals lithium, kobalt en nikkel teruggewonnen
- Ongeveer 60 tot 80 procent van de metalen kan worden hergebruikt, afhankelijk van de methode
- Lithium volledig terugwinnen blijft lastig, omdat het technisch ingewikkeld en duur is
- Schadelijke stoffen in de accu’s vragen om speciale behandeling
- Wetenschappers zoeken naar betere manieren om meer materiaal te hergebruiken met minder milieubelasting
CO₂-uitstoot bij het verwerken van e-bike-onderdelen
Een e-bike bestaat uit meer dan alleen een accu. Ook het frame, de motor en de elektronica moeten na gebruik verwerkt worden. Elk onderdeel heeft een andere impact op het milieu, afhankelijk van het materiaal en de manier van recycling.
Hier zie je de CO₂-uitstoot bij recycling per onderdeel:
| Onderdeel | CO₂-uitstoot |
|---|---|
| Aluminium frame | 0,5-1 kg |
| Stalen frame | 0,3-0,6 kg |
| Carbon frame | 2-4 kg |
| Motor | 0,5-1 kg |
| Elektronica | 0,2-0,5 kg |
De elektromotor bestaat vooral uit koper en staal, materialen die goed te recyclen zijn. Dit zorgt voor ongeveer 0,5 tot 1 kilo CO₂-uitstoot per motor. Elektronica zoals printplaten en sensoren is lastiger te verwerken en veroorzaakt zo’n 0,2 tot 0,5 kilo CO₂ per fiets. Alles bij elkaar (zonder de accu) komt de CO₂-uitstoot voor het recyclen of weggooien van een e-bike gemiddeld uit op 2 tot 6 kilo.
Milieubelasting compenseren
Hoe e-bike-merken omgaan met compensatie
Steeds meer e-bike-merken zoeken naar manieren om de milieubelasting te beperken. Soms kun je bij aankoop van een e-bike investeren in projecten die CO₂-uitstoot compenseren, zoals bomen planten of bossen beschermen. Ook zijn er initiatieven waarbij oude fietsframes een tweede leven krijgen, gebruikte e-bikes worden opgeknapt of materialen worden hergebruikt in nieuwe fietsen.
Sommige merken investeren in groene stroom, zoals zonne- of windenergie, om de uitstoot tijdens de productie te verminderen. Organisaties als Stichting OPEN en Stibat zorgen ervoor dat accu’s worden ingezameld en hergebruikt. Zij houden ook bij wat dit oplevert voor het milieu.
Een voorbeeld: het ‘Bike2Tree’-programma plant voor elke verkochte e-bike een boom. Dat compenseert gemiddeld 20 kilo CO₂ per jaar. Om zeker te weten dat deze compensatie daadwerkelijk effect heeft, gebruiken sommige programma’s onafhankelijke keurmerken zoals Gold Standard. Zo kun je controleren of de beloofde milieuwinst ook echt wordt behaald.
