Hoe hard mag een elektrische fiets? (Overzicht snelheidsregels)

Ik zie regelmatig mede-fietsers op een elektrische fiets die nauwelijks meer vaart hebben dan een normale fietser. Maar af en toe komt er juist een elektrische fietser enorm hard voorbij geraasd. Ik vroeg me af: Hoe snel gaat een elektrische fiets? En, hoe hard mag een elektrische fiets eigenlijk? Wat voor regels gelden er qua snelheid voor e-bikes in Nederland? Ik zocht het uit en ik heb het allemaal op een rijtje gezet.

Voor de snelheidslimiet wordt er onderscheid gemaakt tussen e-bikes en speed pedelecs: Een gewone e-bike mag tot 25 kilometer per uur trapondersteuning geven. Een speed pedelec mag maximaal 45 kilometer per uur rijden met meetrappen en dit mag alleen op de rijbaan.

Verder gelden voor e-bikes dezelfde regels als voor fietsers en voor speed pedelecs gelden sinds 2017 de brommerregels.

Deze regelgeving is wettelijke verplicht gesteld bij motorondersteunde fietsen en maakt deel uit van de Europese EN-15194 normering voor EPAC (Electrically Power Assisted Cycle) fietsen. Zie hier de factsheet van de EU.

Het is dus niet zo simpel als één snelheidslimiet?

Nee, eigenlijk zijn deze snelheidsregels best complex. Een e-bike mag tot 25 kilometer per uur trapondersteuning geven Dat betekent dat je dus best harder mag, als het op eigen kracht kan. De maximale e-bike snelheid wordt begrensd door de motor. Althans, de motor meet hoe hard je gaat en stopt met trapondersteuning bij 25 km per uur.

Voor een speed pedelec geldt die 25-kilomter per uur grens niet. Met de brommerregels die daarop van toepassing zijn betekent het dat een speed pedelec maximaal 45 kilometer per uur mag kunnen rijden inclusief meetrappen. Bovendien geldt:

Regels voor snelheid elektrische fiets

• Met een speed pedelec mag je alleen 45 kilometer per uur rijden op de rijbaan, dus niet op het (brom)fietspad!
• Je mag wel (en moet soms) op een bromfietspad rijden, maar dan geldt:
• Binnen de bebouwde kom tot 30 km/u
• Buiten de bebouwde kom tot 40 km/u

Dat je niet op het fietspad mag rijden met een speed pedelec klinkt en voelt gek: het is immers een fiets? Ik zie dan ook veel bestuurders van speed pedelecs dit gewoon doen. Dit kan gevaarlijk zijn. Juist omdat een speed pedelec zo stil is, in tegenstelling tot een brommer, heb je als fietser op het fietspad ook pas op het laatste moment door dat je hard ingehaald wordt.

Valt mijn fiets in de categorie e-bike of speed pedelec?

Heb je een elektrische fiets zonder kentekenplaat? Dan is het een normale e-bike. Heeft de fiets wel een kentekenplaat (blauw of geel) dan is het waarschijnlijk een speed pedelec. Sinds 2017 moeten speed pedelecs een gele kentekenplaat hebben (voor 2017 was dit blauw). Een gele kentekenplaat geeft aan dat het voertuig in de brommercategorie valt: 45 kilometer per uur. Blauwe kentekenplaten wijzen op een snorfiets, die mogen maximaal 25 kilometer per uur.

Natuurlijk bepaalt het wel of niet hebben van een kentekenplaat niet letterlijk de eigenschappen van de fiets, maar op deze manier zie je wel makkelijk het verschil. Heb je een speed pedelec zonder kentekenplaat, of nog met een blauw kenteken? Lees dan hier hoe je een bromfietskenteken aanvraagt. Je bent namelijk niet verzekerd als je dit nog niet hebt gedaan.

Dus de vraag: Hoe hard gaat een elektrische fiets? Kan niet direct beantwoord worden zonder te weten welk type elektrische fiets we het over hebben.

Welke regels gelden er nog meer voor e-bikes en speed pedelecs?

Regels voor e-bikes

Voor gewone e-bikes gelden de regels zoals die voor fietsers gelden. Die zijn vrij simpel. Je moet op het fietspad fietsen, als deze er is. Anders rechts op de rijbaan. Verder moet je je net als al het andere verkeer aan de verkeersborden en verkeerslichten houden. Als de straatverlichting aan staat ben je ook verplicht met goede verlichting te fietsen zodat het andere verkeer je op tijd ziet. Verder voldoet een e-bike aan de volgende kenmerken:

• De elektromotor levert niet meer dan 250 Watt
• Trapondersteuning stopt bij een snelheid van 25 kilometer per uur
• Er mag geen gashendel op de elektrische fiets zitten. Enkel zelf trappen leidt tot ondersteunend vermogen vanuit de elektromotor.

Fietsen (e-bikes dus, pedelecs niet) kennen voor de Nederlandse wet geen typegoedkeuring zoals motorvoertuigen, ze hoeven enkel te voldoen aan de Europese richtlijn richtlijn 2001/95 (Algemene Productveiligheid) en de zogenaamde permanente Nederlandse eisen voor fietsen:

• Geen scheuren of breuken in het frame
• Deugdelijke stuurinrichting
• Reflectoren en verlichting aanwezig
• Werkende rem
• Fietsbel om ander verkeer mee te kunnen waarschuwen

Je je leest het goed. Een fietsbel is wettelijk verplicht! Zonder fietsbel fietsen kan bekeurd worden.

Regels voor speed pedelecs

Voor speed pedelecs geldt het brommerreglement, dat bestaat uit meer regels. Samengevat komt het op het volgende neer:

• Een speed pedelec mag enkel met een geel nummerbord (kenteken) op de openbare weg
• Je moet het kentekenbewijs bij je hebben en kunnen laten zien bij controle.
• De bestuurder heeft een bromfietsrijbewijs (type AM)
• De bestuurder is dus minimaal 16 jaar oud
• Het dragen van een helm is verplicht. Dit mag een brommerhelm zijn (norm ECE 22.05) of een speciale speed pedelec helm (norm NTA 8776:2016)
• De bestuurder moet WA-verzekerd zijn (wettelijke aansprakelijkheidsverzekering)
• ANWB beweert ook dat een achteruitkijkspiegel verplicht is. Dit zie ik echter niet terug op in de overheidsregels.
• Maximale vermogen van de elektromotor is 4000 Watt

Maar hoe hard kan een elektrische fiets?

Met wat sleutelwerk kunnen elektrische fietsen harder dan de snelheden waarop ze begrensd zijn. Bijvoorbeeld door de begrenzer te verwijderen , of voor de gek te houden door het aantal gemeten rotaties te halveren door reflectors van de rotatiesnelheidsensor te verwijderen. Het is echter illegaal om met een opgevoerde e-bike op de openbare weg te rijden** . Mocht je toch aanpassingen willen doen: zoals van een e-bike een speed pedelec maken. Dan moet de fiets opnieuw gekeurd worden als speed pedelec. Je moet je vervolgens dan aan de brommerregels houden.

Er zijn veel opvoersetjes verkrijgbaar op de markt waarmee e-bike aangepast kunnen worden om bijvoorbeeld tot 35 kilometer per uur te rijden. Dit mag niet zolang je de typegoedkeuring niet aan laat passen naar speed pedelec. Als je op een opgevoerde e-bike fietst ben je bovendien niet verzekerd bij een ongeval. Erg onverstandig dus!

Maar afgezien van of het mag of niet. De maximale snelheid die een elektrische fiets in theorie kan halen hangt totaal af van onderdelen van de fiets. De belangrijkste factor daarin is hoeveel energie de batterij via de motor kan leveren per seconde, het Wattage. Hoe hoger dit ligt hoe harder de fiets kan. Er zijn genoeg voorbeelden van speed pedelec mountainbikes met verstevigde frames en dikke banden die snelheden van 80 km/h halen en dus meer iets weg hebben van een crossmotor dan een fiets.

Zijn er snelheidscontroles voor elektrische fietsen?

Er zijn berichten dat er de politie in Nederland, naast de standaard snelheidscontroles, elektrische fietsen wil gaan controleren op het maximale vermogen. In België gaf Minister Jan Jambon (N-VA) aan als reactie op een parlementaire vraag van CD&V-Kamerlid Veli Yüksel wat de gaan doen aan de trend dat steeds meer elektrische fietsen opgevoerd rondrijden. Ook veilig verkeer Nederland pleit voor controles en maakt zich zorgen over het groeiende aantal opgevoerde elektrische fietsen en de stijgende elektrische fiets snelheid.

In de praktijk zien we hier echter nog niet veel van terug. Een belangrijke reden is dat e-bikes vermogen leveren als trapondersteuning. Je een kunt e-bike, in tegenstelling stelling tot een brommer, daarom niet op de rollerbank zetten en de gashendel opendraaien om het maximale vermogen te meten. Je zou dan op de elektrische fiets op de rollerbank mee moeten trappen. Er lijkt tot op heden nog geen praktische aanpak voor dit soort controles.